Regelmatig willen aanstaande echtgenoten, voorafgaand aan het huwelijk, bij het maken van huwelijkse voorwaarden, het recht op partneralimentatie uitsluiten in geval van echtscheiding. Dit is het zogenoemde ‘nihilbeding’. De vraag is echter of dit nihilbeding ook rechtsgeldig is. Recentelijk heeft de hoogste rechter in Nederland, de Hoge Raad, antwoord gegeven op deze vraag.
Artikel 1:158 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat echtgenoten vóór of na de beschikking tot echtscheiding kunnen overeenkomen om af te zien van partneralimentatie. In artikel 1:400 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek is vastgelegd dat afspraken waarbij van het volgens de wet verschuldigde levensonderhoud wordt afzien, nietig zijn. Dit geldt in het algemeen ook ten aanzien van het afzien van het recht op partneralimentatie.
De afgelopen twintig jaar hebben rechters een aantal keer geoordeeld over dit zogenoemde nihilbeding. In de meeste gevallen kwam de rechter tot de conclusie dat het vooraf uitsluiten van partneralimentatie nietig is. In de literatuur bestaat discussie ten aanzien van dit standpunt. In het kader van rechtseenheid heeft de Hoge Raad de knoop (voorlopig) doorgehakt.
Uitspraak Hoge Raad
De Hoge Raad oordeelt dat het nihilbeding in huwelijkse voorwaarden, voorafgaand aan het huwelijk, nietig is op grond van artikel 1:400 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek. Dit oordeel is consequent aan eerdere oordelen van de Hoge Raad in 1980 en 1996. Ook destijds was de Hoge Raad van oordeel dat de wetgever, bij het maken van de uitzondering in artikel 1:158, enkel heeft gedacht aan overeenkomsten die echtgenoten tijdens het huwelijk zijn aangegaan in verband met een voorgenomen echtscheiding.
Ook overweegt de Hoge Raad dat het invoeren van de mogelijkheid om vooraf af te zien van het recht op partneralimentatie eerder op de weg van de wetgever ligt. Recentelijk heeft de wetgever echter van een dergelijke mogelijkheid afgezien.
Tot slot
Deze uitspraak van de Hoge Raad bevestigt dat voorafgaand aan het huwelijk dus niet kan worden afgezien van het uitsluiten van het recht op partneralimentatie. De regels voor gehuwden en geregistreerd partners zijn bijna gelijk. Hierdoor geldt de uitspraak van de Hoge Raad ook voor het geregistreerd partnerschap. og
Als u een huwelijk of geregistreerd partnerschap aangaat, bent u over het algemeen verplicht tot het voldoen van partneralimentatie. Wel bestaat de mogelijkheid om het recht op partneralimentatie later, tijdens het huwelijk of bij echtscheiding, uit te sluiten. Als u en uw partner besluiten te gaan scheiden, kunt u het zogenoemde nihilbeding laten opnemen in een convenant. Ook andere afspraken over alimentatie kunnen hierin worden opgenomen. Wij bieden u hier graag een helpende hand bij.
Heeft u vragen over het recht van partneralimentatie of over de inhoud van uw huwelijkse voorwaarden in verband met een echtscheiding? Of heeft u nog andere vragen over alimentatie? Neem dan contact met op met onze specialisten familierecht mr. E. (Esther) Jongsma of mr. P. (Pamela) Westra.
